Вариант 1 Тема Введение в дисциплину «История культуры Беларуси» План 1. Понятие «культура», его философская, социологическая, этнографическая (культурно-антропологическая), семиотическая интерпретации. 2. Предмет изучения истории культуры Беларуси, взаимосвязь дисциплины с другими науками. 3. Соотношение понятий культура и цивилизация. Литература 1. История мировой культуры (мировых цивилизаций) / Под ред. док. фил. наук Г.В.Драча. - Изд. 4-е. - Ростов н/Д: Феникс, 2005. - 544 с. 2. Лыч, Л. Гісторыя культуры Беларусі / Л. Лыч. – Мінск, 1996. 3. Садохин, А.П. Мировая художественная культура: учебник для студентов вузов / А.Л .Садохин. - 2-е изд., перераб. и доп. – М. : ЮНИТИДАНА, 2006. – 495 с. 4. Словарь терминов по истории мировой культуры. Брест, 1997. 5. Современная Беларусь: энцикл. справ. В 3 тт. – Минск, 2007. – Т. 3. Культура и исскуство. 6. Культурология: теория и история культуры : учеб. пособие / И.Е.Ширшов [и др.]; Под общ, ред. И.Е.Ширшова. – Минск : БГЭУ. 2004. - 543 с. Вариант 2 Тема Первобытная культура на белорусских землях 1. 2. 3. План Основные виды и памятники искусства на территории Беларуси в период каменного века. Изменения в культуре населения белорусских территорий в эпоху бронзового и железного веков. Древние верования населения белорусских земель периода первобытности. Литература 1. Гісторыя Беларусі ў 6 тт. / рэдкал.: М.Касцюк (гал. рэд.) [i шш.], Мінск : Экаперспектыва, 2000-2005. 2. Лазука, Б.А. Гісторыя мастацтваў / Б.А. Лазука. – Мінск, Беларусь. – 2003. – 399 с. 3. Современная Беларусь: энцикл. справ. В 3 тт. – Минск, 2007. – Т. 3. Культура и исскуство. Вариант 3. Тема Культура белорусских земель в Х – ХIII вв. План 1. Условия развития культуры на белорусских землях в Х – ХIII вв., влияние Византии на культуру рассматриваемого периода. 2. Архитектура периода Полоцкого и Туровского княжества. Самобытные архитектурные школы. 3. Изобразительное искусство древних земель Беларуси. 4. Развитие письменности и просвещения на белорусских землях. Ефросиния Полоцкая, Кирилл Туровский, Клемент Смолятич. Литература 1. Архітэктура Беларусі: энцыклапедычны даведнік. – Мінск, 1993. 2. Асветнікі зямлі беларускай (Х – пачатак ХХ ст.) : энцыклапедычны даведнік. – Мінск, 2001. 3. Беларуская энцыклапедыя. У 18 т. – Минск , 1996. 4. Гісторыя Беларусі ў 6 тт. / рэдкал.: М.Касцюк (гал. рэд.) [i шш.], - Мінск : Экаперспектыва, 2000-2005. 5. Жывапіс Беларусі ХII – ХVIII стагоддзяў: фрэска, абраз, партрэт : Альбом. Мінск : Беларусь, 1980. 6. Габрусь, Т.В. Мураваныя храмы: сакральная архітэктура беларускага барока. – Мінск, 2001. 7. Лакотка, А.І. Нацыянальныя рысы беларускай акрхітэктуры. – Мінск, 1999. Вариант 4 Тема Культура белорусских земель в XIV – XVI вв. План 1. Основные тенденции развития западноевропейской культуры в XIII – XV вв. Готический стиль. 2. Условия развития культуры белорусских земель в XIII – XV вв. 3. Архитектура в XIII – XV вв.: замки-«кастэли», культовое строительство. 4. Живопись, графика и скульптура белорусских земель в XIII – XV вв. Литература 1. Архітэктура Беларусі: энцыклапедычны даведнік. – Мінск, 1993. 2. Асветнікі зямлі беларускай (Х – пачатак ХХ ст.) : энцыклапедычны даведнік. – Мінск, 2001. 3. Беларуская энцыклапедыя. У 18 т. – Минск , 1996. 4. Гісторыя Беларусі ў 6 тт. / рэдкал.: М.Касцюк (гал. рэд.) [i шш.], - Мінск : Экаперспектыва, 2000-2005. 5. Жывапіс Беларусі ХII – ХVIII стагоддзяў: фрэска, абраз, партрэт : Альбом. Мінск : Беларусь, 1980. 6. Габрусь, Т.В. Мураваныя храмы: сакральная архітэктура беларускага барока. – Мінск, 2001. 7. Лакотка, А.І. Нацыянальныя рысы беларускай акрхітэктуры. – Мінск, 1999. Вариант 5 Тема Культура Реформации белорусских земель периода Возрождения и План 1. Эпоха Возрождения в Западной Европе, ее основные идеи. 2. Особенности Возрождения и Реформации в ВКЛ и белорусских территориях. 3. Выдающиеся деятели Возрождения: Ф. Скорина, С. Будны, В. Тяпинский, Н. Гусовский, М. Смотрицкий. 4. Архитектура на территории Беларуси в XVI в. Литература 1. Архітэктура Беларусі: энцыклапедычны даведнік. – Мінск, 1993. 2. Асветнікі зямлі беларускай (Х – пачатак ХХ ст.) : энцыклапедычны даведнік. – Мінск, 2001. 3. Беларуская энцыклапедыя. У 18 т. – Минск , 1996. 4. Гісторыя Беларусі ў 6 тт. / рэдкал.: М.Касцюк (гал. рэд.) [i шш.], - Мінск : Экаперспектыва, 2000-2005. 5. Жывапіс Беларусі ХII – ХVIII стагоддзяў: фрэска, абраз, партрэт : Альбом. Мінск : Беларусь, 1980. 6. Габрусь, Т.В. Мураваныя храмы: сакральная архітэктура беларускага барока. – Мінск, 2001. 7. Лакотка, А.І. Нацыянальныя рысы беларускай акрхітэктуры. – Мінск, 1999. Вариант 6 Тема Культура белорусских земель в XVII – XVIII вв. План 1. Ухудшение условий для развития белорусской культуры в XVII – XVIII вв. Полонизация. 2. Стиль барокко, его влияние на архитектуру Беларуси XVII в. Классицизм в архитектуре XVIII в. 3. Живопись Беларуси в XVII – XVIII вв. 4. Скульптура и декоративно-прикладное искусство в XVII – XVIII вв. Литература 1. Архітэктура Беларусі: энцыклапедычны даведнік. – Мінск, 1993. 2. Асветнікі зямлі беларускай (Х – пачатак ХХ ст.) : энцыклапедычны даведнік. – Мінск, 2001. 3. Беларуская энцыклапедыя. У 18 т. – Минск , 1996. 4. Гісторыя Беларусі ў 6 тт. / рэдкал.: М.Касцюк (гал. рэд.) [i шш.], - Мінск : Экаперспектыва, 2000-2005. 5. Жывапіс Беларусі ХII – ХVIII стагоддзяў: фрэска, абраз, партрэт : Альбом. Мінск : Беларусь, 1980. 6. Габрусь, Т.В. Мураваныя храмы: сакральная архітэктура беларускага барока. – Мінск, 2001. 7. Лакотка, А.І. Нацыянальныя рысы беларускай акрхітэктуры. – Мінск, 1999. Вариант 7 Тема Культура белорусских земель в первой половине XIX в. План 1. Эпоха Просвещения в Западной Европе, его основные идеи и художественные направления. 2. Белорусские земли в составе Российской империи, условия для развития. Влияние эпохи Просвещения на культуру белорусских губерний. 3. Архитектура первой половины XIX в. 4. Развитие живописи, литературы, театра на территории Беларуси в первой половине XIX в., романтизм. Литература 1. Архітэктура Беларусі: энцыклапедычны даведнік. – Мінск, 1993. 2. Асветнікі зямлі беларускай (Х – пачатак ХХ ст.) : энцыклапедычны даведнік. – Мінск, 2001. 3. Беларуская энцыклапедыя. У 18 т. – Минск , 1996. 4. Гісторыя Беларусі ў 6 тт. / рэдкал.: М.Касцюк (гал. рэд.) [i шш.], - Мінск : Экаперспектыва, 2000-2005. 5. Жывапіс Беларусі ХII – ХVIII стагоддзяў: фрэска, абраз, партрэт : Альбом. Мінск : Беларусь, 1980. 6. Габрусь, Т.В. Мураваныя храмы: сакральная архітэктура беларускага барока. – Мінск, 2001. 7. Лакотка, А.І. Нацыянальныя рысы беларускай акрхітэктуры. – Мінск, 1999. Вариант 8 Тема Становление белорусской нации и формирование белорусской культуры во второй половине XIX – начале XX вв. План 1. Формирование белорусской нации и интеллигенции. 2. Научное изучение Беларуси российскими и белорусскими учеными. 3. Становление национальной литературы (Ф. Богушевич, Э. Пашкевич, Я. Лучына, М. Богданович и т.д.). 4. Белорусская (виленская) школа живописи, развитие архитектуры, музыки, театра. 5. «Нашенивский» период в развитии белорусской культуры. Литература 1. Архітэктура Беларусі: энцыклапедычны даведнік. – Мінск, 1993. 2. Асветнікі зямлі беларускай (Х – пачатак ХХ ст.) : энцыклапедычны даведнік. – Мінск, 2001. 3. Беларуская энцыклапедыя. У 18 т. – Минск , 1996. 4. Гісторыя Беларусі ў 6 тт. / рэдкал.: М.Касцюк (гал. рэд.) [i шш.], - Мінск : Экаперспектыва, 2000-2005. 5. Жывапіс Беларусі ХII – ХVIII стагоддзяў: фрэска, абраз, партрэт : Альбом. Мінск : Беларусь, 1980. 6. Габрусь, Т.В. Мураваныя храмы: сакральная архітэктура беларускага барока. – Мінск, 2001. 7. Лакотка, А.І. Нацыянальныя рысы беларускай акрхітэктуры. – Мінск, 1999. Вариант 9 Тема Белорусская культура в 20-е – 30-е гг. ХХ в. План 1. Формирование профессиональной культуры: театр, музыка, скульптура, живопись. Социалистический реализм. 2. Система образования, наука в БССР в 20-е гг. 3. Политические репрессии против белорусской интеллигенции. 4. “Культурная” революция в 30-е гг., ее результаты. Литература 1. Адамушка, У. Палітычныя рэпрэсіі 20 – 50-х гадоў на Беларусі / У. Адамушка. – Мінск, 1994. 2. Архітэктура Беларусі: энцыклапедычны даведнік. – Мінск, 1993. 3. Беларуская энцыклапедыя. У 18 т. – Минск , 1996. 4. Гісторыя Беларусі ў 6 тт. / рэдкал.: М.Касцюк (гал. рэд.) [i шш.], - Мінск : Экаперспектыва, 2000-2005. 5. Гісторыя беларускага мастацтва: у 6 т. – Мінск, 1989. 6. Гісторыя беларускай савецкай музыкі. – Мінск, 1971. 7. Гісмторыя беларускага тэатра : у 3 тт. – Мінск, 1983. 8. Гісторыя беларускай літаратуры ХХ ст. : у 4 тт. – Мінск, 1999 9. Гісторыя кінамастацтва Беларусі. – Мінск, 2001. – Т. 1. 10.Лакотка, А.І. Нацыянальныя рысы беларускай акрхітэктуры. – Мінск, 1999. 11.Ходзін, С.М. Гісторы культуры Беларусі ў 1920 – 1930-я гг. / С.М. Ходзін. – Мінск, 2001. Вариант 10 Тема Белорусская культура в 50-е – 60-е гг. ХХ в. План 1. Развитие белорусской культуры в первое псоевоенное десятилетие. 2. Культура БССР в период “оттепели”. 3. Денационализация белорусской культуры. Литература 1. Архітэктура Беларусі: энцыклапедычны даведнік. – Мінск, 1993. 2. Беларуская энцыклапедыя. У 18 т. – Минск , 1996. 3. Гісторыя Беларусі ў 6 тт. / рэдкал.: М.Касцюк (гал. рэд.) [i шш.], - Мінск : Экаперспектыва, 2000-2005. 4. Гісторыя беларускага мастацтва: у 6 т. – Мінск, 1989. 5. Гісторыя беларускай савецкай музыкі. – Мінск, 1971. 6. Гісмторыя беларускага тэатра : у 3 тт. – Мінск, 1983. 7. Гісторыя беларускай літаратуры ХХ ст. : у 4 тт. – Мінск, 1999 8. Гісторыя кінамастацтва Беларусі. – Мінск, 2001. – Т. 1. 9. Лакотка, А.І. Нацыянальныя рысы беларускай акрхітэктуры. – Мінск, 1999. Вариант 11 Тема Культура БССР в 70-е – 80-е гг. ХХ в. План 1. Основные тенденции развития культуры Беларуси в период “застоя”. 2. Диссидентское движение в БССР. 3. Национальное возрождение в 80-е гг. ХХ в. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Литература Архітэктура Беларусі: энцыклапедычны даведнік. – Мінск, 1993. Беларуская энцыклапедыя. У 18 т. – Минск , 1996. Гісторыя Беларусі ў 6 тт. / рэдкал.: М.Касцюк (гал. рэд.) [i шш.], - Мінск : Экаперспектыва, 2000-2005. Гісторыя беларускага мастацтва: у 6 т. – Мінск, 1989. Гісторыя беларускай савецкай музыкі. – Мінск, 1971. Гісмторыя беларускага тэатра : у 3 тт. – Мінск, 1983. Гісторыя беларускай літаратуры ХХ ст. : у 4 тт. – Мінск, 1999 Гісторыя кінамастацтва Беларусі. – Мінск, 2001. – Т. 1. Лакотка, А.І. Нацыянальныя рысы беларускай акрхітэктуры. – Мінск, 1999. Вариант 12 Тема Культура Беларуси на современном этапе (1991 – 2013) 1. 2. 3. 4. План Государственная политика в области культуры в современных условиях. Белорусская модель развития культуры. Проблема национального и общечеловеческого в белорусской литературе. Развитие музыкального, театрального искусства. Живопись, скульптура, графика на современном этапе. 1. 2. 3. 4. 5. Литература Архітэктура Беларусі: энцыклапедычны даведнік. – Мінск, 1993. Беларуская энцыклапедыя. У 18 т. – Минск , 1996. Гісторыя Беларусі ў 6 тт. / рэдкал.: М.Касцюк (гал. рэд.) [i шш.], - Мінск : Экаперспектыва, 2000-2005. Гісторыя беларускай літаратуры ХХ ст. : у 4 тт. – Мінск, 1999 Гісторыя кінамастацтва Беларусі. – Мінск, 2001. – Т. 1. Вариант 13 Тема Мировая культура в ХХ – начале ХХІ вв. 1. 2. 3. 4. План Основные тенденции в развитии современной культуры. Техницизм и гуманизм в социокультурном развитии ХХ в. Модернизм как специфический путь художественного выражения проблем ХХ века. Постмодернизм как изменение стиля и правил культурной практики конца ХХ века. Искусство, архитектура, литература постмодернизма. 1. 2. 3. 4. Литература История мировой культуры (мировых цивилизаций) / Под ред. док. фил. наук Г.В.Драча. - Изд. 4-е. - Ростов н/Д: Феникс, 2005. - 544 с. Садохин, А.П. Мировая художественная культура: учебник для студентов вузов / А.Л .Садохин. - 2-е изд., перераб. и доп. – М. : ЮНИТИ-ДАНА, 2006. – 495 с. Герман, М.Ю. Модернизм: искусство первой половины XX века / Михаил Герман. - 2-е изд., исправленное. - СПб.: Азбука-классика, 2005. - 476 с. Ильина, Т.В. История искусств. Западноевропейское искусство : Учебник для высших учебных заведений / Т.В.Ильина. - 4-е изд., стереотипное. – М. : Высш. шк., 2007. - 368 с.