МИНИСТРЕСТВО ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ РФ БАЛТИЙСКИЙ ФЕДЕРАЛЬНЫЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМ. И.КАНТА ИНСТИТУТ ГУМАНИТАРНЫХ НАУК КАФЕДРА славяно-русской филологии Программа государственного экзамена по польскому языку Направление подготовки: 031000.62 «Филология» Профиль подготовки: «Зарубежная филология (польский язык и литература)» Квалификация (степень) выпускника – бакалавр Калининград 2013 Составители: К.ф..н. доцент Т.М. Шкапенко Утверждено на заседании кафедры славяно-русской филологии «____» ______________ 2013 г. Зав. кафедрой к.ф.н., доцент Н.Е. Лихина ПРОГРАММА ГОСУДАРСТВЕННОГО ЭКЗАМЕНА ПО ПОЛЬСКОМУ ЯЗЫКУ Целью итоговой государственной аттестации по дисциплине «польский язык» является выпускников, лингвистической определение уровня выражающегося и в коммуникативной профессиональной степени компетенции подготовки сформированности на иностранном (польском) языке. Государственный экзамен состоит из двух этапов: письменного и устного. Итоговая оценка выставляется на основе среднего балла при оценивании уровня языковой компетенции на каждом из двух этапов экзаменационного испытания. В тесты задания включены следующие типы заданий, выявляющие сформированность соответствующих языковых компетенций и навыков: 1) Аудирование (понимание на слух). Один текст, записанный на CD, воспроизводится дважды. После прослушивания необходимо выбрать правильный вариант ответа или ответить на вопрос ДА/НЕТ (TAK/NIE); время выполнения – 20 мин. 2) Грамматический тест, состоящий из тестов выбора и заданий образовать нужную форму, а также переводов с русского языка некоторых особо важных и трудных грамматических структур. Задания, связанные с переводом, позволяют выявить объем словарного запаса экзаменуемых, а также уровень сформированности некоторых важных коммуникативных компетенций; время выполнения заданий – 100 мин. Общее время выполнения заданий – 2 астрономических часа. Ход экзамена: Перед выполнением первой (письменной) части студенты выбирают билеты с одной из тем, указанных в списке. Затем выполняется задание на контроль умений в области аудирования. Аудиотекст насчитывает 200 – 250 слов. На основании двухкратного прослушивания текста с носителей CD студенты выполняют задания, контролирующие уровень их понимания текста. После выполнения этого задания учащиеся приступают к письменному тесту. После сдачи работы студенты выступают с монологическим высказыванием по теме, а также отвечают на дополнительные вопросы экзаменаторов, связанные с темой. На презентацию темы выпускником отводится 10 минут, в том числе на дополнительные вопросы, которые должны быть заданы членами комиссии. СОДЕРЖАНИЕ ПРОГРАММЫ ГОСУДАРСТВЕННОГО ЭКЗАМЕНА ПО ПОЛЬСКОМУ ЯЗЫКУ 1. ЛЕКСИЧЕСКИЕ ТЕМЫ И КОММУНИКАТИВНЫЕ СИТУАЦИИ Формулы приветствия, прощания Выражение благодарности, просьбы Знакомство Семья Описание внешности человека Возраст Одежда. В магазине одежды Описание характера человека Национальности Профессии Дни недели Название времён года и месяцев. Погода Обозначение времени Описание рабочего дня Описание выходного дня Интересы, любимые занятия Каникулы, отпуск Ориентация в городе. Городской транспорт Беседа по телефону Продуктовый магазин. Продукты питания. Меры веса Ресторан, кафе Рецепты приготовления блюд. Польская кухня Дом, квартира: описание, виды помещений, меблировка Гостиница Город: достопримечательности, экскурсии по городу Польша: география, административное деление, туристические маршруты Польша как страна-участник Европейского союза. Названия стран-участниц ЕС, названия жителей этих стран Наземный, воздушный и морской транспорт. На вокзале Даты Здоровье Система образования в Польше Поиск работы. Рынок труда 2. ГРАММАТИКА Именное склонение (имя существительное, имя прилагательное, имя числительное, местоимение). Глагольное словоизменение. Наречие. Служебные части речи. Выражение грамматического рода польских имен и глаголов. Категория мужского лица в ее синтагматическом и парадигматическом проявлении. Инфинитив. Причасти и деепричастие. Безличные формы глагола (się, -no, -to). Безличные предложения. Глагольное управление в польском языке. Наклонение. 3. ОРФОГРАФИЯ И ПУНКТУАЦИЯ 1. Правописание слов с ó и u 2. Правописание слов с rz и ż 3. Правописание слова с ch и h. 4. Правописание прописных и строчных букв. 5. Правописание частиц -bym, -byś, -by: 6. Правописание частицы nie: слитное и раздельное написание с различными частями речи 7. Польская пунктуация: основные функции пунктуационных знаков. Типы заданий в письменном тесте: 1) Определите номер спряжения данных глаголов 2) Напишите парадигму спряжения глаголов в настоящем, прошедшем или будущем времени 3) Вставьте соответствующие окончания вместо точек 4) Составьте фразу из отдельных слов 5) Измените предложение, содержащие формы ед.ч., на предложение, содержащее формы мн.ч. 6) Приведите дефиниции следующих слов 7) Вставьте подходящие по смыслу слова 8) Ответьте на следующие вопросы 9) Выберите соответствующий вариант 10) Переведите фразы на польский язык Темы для монологического высказывания на втором этапе: 1. Warszawa i jej atrakcje. 2. Kraków i jego zabytki. 3. Atrakcje Kaliningradu. 4. Polskie święta państwowe. 5. Wybitni polscy pisarze. 6. Wybitni polscy kompozytorzy. 7. Wybitni polscy muzycy. 8. Wybitni polscy reżyserzy. 9. Mój ulubiony polski film. 10. Kuchnia polska. ОБРАЗЕЦ ЗАДАНИЙ В ЭКЗАМЕНАЦИОННОМ БИЛЕТЕ Балтийский федеральный университет им. И. Канта «Утверждаю» Директор Института гуманитарных наук _______ Задания для письменного этапа экзамена: I. Rozumienie ze słuchu (1 zadanie, 20 minut). 1. Po dwukrotnym wysłuchaniu tego tekstu, proszę uzupełnić brakujące słowa. 1. Nagranie zostanie odtworzone dwukrotnie. II. Zadania pisemne ( 100 minut). 1. Wskaż numer koniugacji: kłamać, widzieć, dreptać, stawiać, wypijać, włożyć, patrzeć, wyć 2. Napisz wzór odmiany czasowników: starzeć się (czas teraźnieszy) , zapomnieć (czas przyszły) 3. Napisz wzór odmiany czasowników zapomnieć i wytrzeć w czasie przeszłym. 4. Zmień zdanie na liczbę mnogą: Wzór: Ten doświadczony specjalista postawił słuszną diagnozę. - Ci doświadczeni specjaliści postawili słuszne diagnozy. 5. Napisz cyfry słownie i użyj odpowiednij formy rzeczowników i przymiotników w nawiasie: 1. 152 (demonstrant) zostało rannych. 2. Nie lubię tych 3 (starzy przyjaciele). 3. Przyszli do nas 4 (wesoły chłopiec) i 2 (wesoła dziewczyna) . 4. Rozmawiałem z 31 (polscy aktorzy). 5. 8 (rzeka) jest zamarzmiętych. 6. Opowiedziałem o tym swoim 15 (najlepszy przyjaciel). 7. Tylko 27 (procent) kandydatów udało się uzyskać głosy wyborców. 6. Wstaw odpowiednie wyrazy zamiast kropek: Zeby nie nosić ze sobą ................, można korzystać ........................................................ Prawie w każdym dużym sklepie przy ....................... stoją terminale, i wystarczy podać kartę ........................., żeby dokonać rozliczenia za dokonane ...................... Kasjerka zwykle prosi nas o ......................................pinu,czasami także o ......................, po ......................... nam naszę kartę wraz z ................................ . Nie wszystkie sklepy ........................karty bankowe, w takim przypadku możemy .............................. pieniądze w pobliskim ......................... i zapłacić ............................... 7. Wytłumacz znaczenie wyrazów rodzeństwo, jedynak, powiat, Senat, bigos, drogówka 8. Proszę wybrać stosowny wariant: При встрече в официальной ситуации здороваемся: - Dzień dobry państwu! - Witam państwa. - Hej! Обращаемся к группе разнополых лиц с помощью фраз: - Szanowni Państwo! - Szanowne Panie! - Szanowni Panie i Panowie! В ситуации официального расставания говорим: - Do widzenia państwu. - Do jutra. - Cześć. 9. Odpowiedz na pytania: 1) Dlaczego twoim zdaniem ludzie sięgają po alkohol albo narkotyki? 2) Jacy ludzie twoim zdaniem osiągają największe sukcesy w życiu? 3) W jakich przypadkach korzystasz z Internetu? 4) Jak sądzisz, czy dużo ludzi jest uzależnionych od Internetu? 5) Jakie są plusy bycia studentem? 10. W jakich sytuacjach używa się następujących zwrotów? Proszę podać rosyjskie odpowiedniki tych zwrotów (jeśli są). Wzór:Trudno.... – mówi się tak, kiedy nie da się nic zmienić, nie ma rady; яичего не поделаешь Рассмотрено на заседании кафедры Утверждено методическим советом Института гуманитарных наук «___» ______ 2013 Зав. кафедрой славяно-русской филологии ________ (Н.Е. Лихина) Список литературы для подготовки к госэкзамену по польскому языку: 1. Шкапенко Т.М. Польский язык с улыбкой Калининград, 2012 2. Bajor E., Madej E. Wśród ludzi i ich spraw. Kurs języka polskiego dla humanistów Warszawa, 2006 3. 365 ćwieczeń z gramatyki (morfologia, składnia, słowotwórstwo) Warszawa, 2007 4. 365 ćwiczeń ze słownictwa (leksyka, semantyka, stylistyka...) Warszawa, 2007 5. Achtelik A. etc. Bądź na B1. Zbiór zadań z języka polskiego oraz przykładowe testy certyfikatowe dla poziomu B1 Kraków, 2009 6. Awdiejew U. etc. Jak to napisać? Kraków, 1992 7. Buther A. etc Celuję w C2. Zbiór zadań do egzaminu certyfikatowego z języka polskiego jako obcego na poziomie C2 Kraków, 2009 8. Cieślak M., etc. ABC ekonomii dla cudzoziemców. Podręcznik dwupoziomowy Łódź, 2002 9. Drygalski Z., Rozmiarek J. Listy i pisma użytkowe 500 gotowych wzorów Warszawa, 2003 10. Dąbkowski G. Czy na pewno wiesz, jak to powiedzieć? Kielce, 1998 11. Dunin-Dudkowska A., Trębska-Kerntopf A. Ekonomia – to nie boli Lublin, 2006 12. Iglikowska T. Ćwiczenia gramatyczno-leksykalne. Na lektoraty języka polskiego dla cudzoziemców Warszawa, 1995 13. Kaleta Z. Gramatyka języka polskiego dla cudzoziemców 1995. 14. Klebanowska B. Synonimia składniowa. cudzoziemców Warszawa, 1995 15. Kubiak B. Na łamach prasy. Cz. I. Kraków, 2009. 16. Kubiak B. Na łamach prasy. Cz. II. Kraków, 2009 Ćwiczenia dla 17. Lechowicz J., Podsiadły J. Ten, ta, to...Ćwiczenia nie tylko gramatyczne dla cudzoziemców Łódź, 1998. 18. Lipińska E. Z polskim na ty Kraków, 2010 19. Lipińska E., Dąmbska E. Kiedyś wrócisz tu...Część I. Kraków, 2006 20. Lipińska E., Dąmbska E. Kiedyś wrócisz tu...Część II. Kraków, 2005 21. Mędak St. Liczebnik też się liczy! Gramatyka liczebnika z ćwiczeniami Kraków, 2004 22. Mędak St. Liczebnik też się liczy! Kraków, 2004 23. Mędak St. Słownik odmiany rzeczowników polskich Kraków, 2003 24. Mędak St. Słownik form koniugacyjnych czasowników polskich Kraków, 2004. 25. Mędak St. Praktyczny słownik łączliwości składniowej czasowników polskich Kraków, 2005 26. Miodunka Wł. Uczmy się polskiego. Część I. Warszawa, 1996 27. Miodunka Wł. Uczmy się polskiego. Część II. Warszawa, 1996 28. Mosiołek-Kłosińska K. Formy i normy czyli poprawna polszczyzna w praktyce Warszawa, 2004 29. Pięcińska A. Co raz wejdzie do głowy - już z niej nie wyleci. Czyli frazeologia prosta i przyjemna Kraków, 2006 30. Poradnik korespondencji użytkowej Warszawa, 2007 31. Poradnik skutecznej komunikacji w mowie i piśmie Warszawa, 2007 32. Pyzik J. Iść czy jechać? Ćwiczenia gramatyczno-semantyczne z czasownikami ruchu Kraków, 2005 33. Pyzik J. Przygoda z gramatyką. Fleksja i słowotwórstwo imion Kraków, 2006 34. Rybicka E. Nie taki diabeł straszny Kraków, 1994 35. Seretny A. Kto czyta – nie błądzi. Podręcznik do nauki języka polskiego. Ćwiczenia rozwijające sprawność czytania (B2, C1) Kraków, 2007.2 36. Seretny A. Per aspera ad astra. Podręcznik do nauki jezyka polskiego. Ćwiczenia rozwijające sprawność czytania (C1) Kraków, 2008. 37. Szelc-Mays M. Coś wam powiem... Ćwiczenia komunikacyjne dla grup średnich Kraków, 2006 38. Szelc-Mays M. Nowe słowa – stare rzeczy Kraków, 2004 39. Szelc-Mays M., Rybicka E. Słowa i słówka. Słownictwo i gramatyka dla początkujących (A1, A2) Kraków, 2006